Wielkopostny pokaz Krzyż i horyzont to kolejny projekt kuratorski magazynu Verbum realizowany we współpracy z poznańską Galerią VA. Otwiera on cykl wystaw zatytułowany ZOBACZYĆ –UWIERZYĆ –PRZEKAZAĆ. Wernisaż: 11 marca 2023 r., godz. 19.00.
Pierwsze metafizyczne doświadczenie człowieka niezwykle często pojawia się w wyniku kontemplacji natury – kolorowych plam łąk, pól i wód, rytmu drzew, tła błękitu i akcentu słońca na (różnych) wysokościach. Nic więc dziwnego, że krajobraz zajmuje wielu twórców. Choć przez wieki pejzaż podporządkowany był scenom religijnym, stał się w końcu osobnym tematem. Czy jednak rzeczywiście jest już zupełnie niezależny? Skoro przedstawiona na płótnie natura tak często w naszych refleksjach przywołuje kategorię sacrum, być może pejzaż wcale się nie usamodzielnił? Ale myśląc o świecie, a także komponując wystawę (tę czy inną), nie chcemy poprzestawać na sacrum, które jest kategorią dwuznaczną. To, czego szukamy – i w naturze, i w sztuce – to ślady sanctum, samego Dobra. Czy dzieła sztuki mogą je zawierać?
Wielkopostna wystawa Krzyż i horyzont poprzez pejzaż opowiada o Bogu, który pewnego dnia pojawił się na naszym horyzoncie. Najpierw pojawił się jako Ten, który oddzielił światło naszej nadziei od ciemności naszych wątpień. Metaforą tego momentu są obrazy Stanisława Baja, ponieważ malarz ten, zmagając się z „oczywistością linii horyzontu”, wprowadził nowy znak podziału – linię wertykalną. W świecie przedstawionym na płótnie wyznacza ona granicę pomiędzy ciemnym odbiciem partii ziemi a jasnym odbiciem nieba w lustrze wody. Natomiast dla nas jest jakby przypomnieniem stwórczego gestu.
Bóg na naszym horyzoncie pojawił się także jako ukrzyżowany Zbawiciel. Chwilowo kojący widok horyzontu nigdy nie przyniesie nam trwałego pokoju, ponieważ człowiek potrzebuje ukierunkowania ku niebu. Krzyż właśnie to robi. On zbliża nas do Boga, jest znakiem jednania ludzkości, ale jest także tym znakiem, „któremu sprzeciwiać się będą”. Dlatego pion krzyża zobowiązuje. Dorota Hajduk, tłumacząc swój cykl Ukrzyżowań, które stają się lapidarnymi pejzażami, pisze, że ukrzyżowanie jest dla niej jednocześnie „miejscem oskarżenia i miejscem ucieczki”. Jest horyzontem naszych odniesień.
[Karolina Staszak & Wojciech Surówka OP]
Dorota Hajduk, „Zraniony” II, z cyklu „Małe Ukrzyżowanie”, olej na płótnie, 18 x 24 cm
Artyści biorący udział w wystawie:
Stanisław Baj (ur. w 1953 r. w Dołhobrodach nad Bugiem na Podlasiu)
– absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1972–1978). Studiował pod kierunkiem profesorów: Michała Byliny, Jacka Sienickiego i Ludwika Maciąga. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Ludwika Maciąga. Od 1982 jest pracownikiem dydaktycznym Wydziału Malarstwa ASP w Warszawie.
Dorota Hajduk (ur. w 1987 r. w Rybniku)
– absolwentka Wydziału Malarstwa krakowskiej ASP. Dyplom z edukacji artystycznej zdobyła w pracowni prof. Adama Brinckena. Pedagog, animator kultury. Liderka Wspólnoty Twórców Chrześcijańskich Vera Icon.
Damian Niemczal (ur. w 1993 r. w Środzie Wielkopolskiej) – fotograf, programista. Specjalizuje się w fotografii krajobrazowej, reportażowej oraz koncertowej. Współpracował z polskimi muzykami, m.in. Hania Rani, Kwiat Jabłoni. Zwycięzca konkursu fotograficznego Marumi 2019.
Wystawa czynna do 30.04.2023 r. Wt., czw., pt. godz. 15:00-18:00 oraz po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym (tel. 502 564 572, 695 796 556).
Galeria VA Aleje Karola Marcinkowskiego 26 (domofon nr 50) Poznań
Wystawa otwiera cykl ekspozycji w Galerii VA w 2023 r. zatytułowany ZOBACZYĆ –UWIERZYĆ –PRZEKAZAĆ współfinansowany przez Miasto Poznań #poznanwspiera.
